brakowało pojęcia "SUBTRYM"
UWAGA! Słowniczek powstaje wspólnymi siłami, i jest w rozwoju CAŁY CZAS!!!
Proszę śmiało sugerować poprawki, nowe hasła i tak dalej.
AUTOLEVEL - pierwotna wersja procedury ratunkowej, polegająca wyłącznie na ustawieniu modelu w pozycji poziomej, płozami do dołu.
BAILOUT - funkcja regulatora umożliwiająca szybkie uruchomienie silnika (z pominięciem softstartu, a ściślej z softstartem, ale dużo szybszym niż normalnie). Przydatne w przypadku kiedy chcemy przerwać ćwiczebny manewr autorotacji - nie kończyć jej lądowaniem.
BEC Battery Elimination Cirtuit - układ elektroniczny pozwalający na zasilanie awioniki modelu zdalnie sterowanego z głównego pakietu prądowego. Głowny pakiet prądowy ma przeważnie napięcie wyższe niż potrzebne do awioniki, BEC
BLDC - Wychodzi na to, że to po prostu BrushLess DC, czyli Silnik Bezszczotkowy Prądu Stałego
BLS - skrót od Brushless - oznaczenie serwomechanizmów zbudowanych w oparciu o silniki bezszczotkowe.
C - parametr pakietu określający TEORETYCZNY dopuszczalny prąd rozładowywania pakietu. Jeśli pakiet ma pojemność 1000mAh i oznaczenie 25C - teoretycznie można ten pakiet rozładowywać maksymalnym prądem 25A.
CA - Cyjak, cyjanoakryl, cyjaczek, kropelka, super glue - klej cyjanoakrylowy. W modelarstwie są stosowane różne jego odmiany, gęsty, średni, rzadki... a tak naprawdę wszystko to jedno gówno
CUT OFF - patrz: odcięcie
CZUŁOŚĆ / GAIN - podstawowy parametr pracy żyroskopu. zbyt mała czułość spowoduje słabe trzymanie przez żyroskop zadanej pozycji. Zbyt duża czułość spowoduje wzbudzenie się układu, oscylacje.
DAMPER / DAMPENER tulejki gumowe lub plastikowe utrzymujące
szpindel w HUBie głowicy. Im twardszy materiał tym agresywniejsze i dynamiczniejsze zachowanie modelu.
DFC ang. skrót Direct coś tam
rodzaj głowicy FBL w której popychacze tarcza - okucia są zamontowane na przegubie obrotowym przy okuciach i na przegubie kulowym na tarczy, i stanowią jednocześnie zabieraki tarczy. W głowicy nie DFC, popychacze są zamontowane na przegubach kulowych po obydwu stronach, ruch obroowy górnej części tarczy jest wymuszany przez oddzielne zabieraki.
DR / DUAL RATGE - ograniczenie maksymalnych wychyleń sterów.
ESC, inaczej
Regiel, regulator - z ang. Electronic Speed Controler - układ elektroniczny umozliwiające zasilanie trójfazowych silników prądu przemiennego za pomocą prądu stałego z pakietu, oraz umożliwiające regulację mocy, obrotów. Czasami ma wbudowane funkcje dodatkowe, np. hamulec,
governor, soft-start, odcięcie, BEC...
EXPO - skrót od Exponential - nadanie kształtu krzywym sterów (tam też są krzywe, choć rzadko je widać
), umożliwiające np. wprowadzenie bardzo łagodnych reakcji na ster w okolicach neutrum (patrz: neutrum) a agresywniejsze przy wyższych wychyleniach.
FBL skrót od FlybarLess, czyli bez flybara. Układ elektronicznej stabilizacji helikoptera pozwalający na wyeliminowanie z jego konstrukcji
flybaraFLYBAR - lub potocznie
pręt - układ mechaniczny składający się z pręta z odważnikami i / lub łopatkami sterującymi, mikserów dołączonych do sterowanie skokiem okresowym łopat. Pręt jest umieszczony w wirniku głównym, lekko poniżęj lub powyżej płaszczyzny wirnika i w stosunku do wirnika jest obrócony typowo o 90*, mniej typowo o 25*.
Układ ten ułatwia sterowanie i poprawia w znacznym stopniu stabilnośc helikoptera w osi poprzecznej i wzdłużnej.
Znany też z niektórych helikopterów w skali 1:1.
Obecnie praktycznie całkowicie wyparty przez układy
FBLLatanie helikopterem bez pręta i bez układu FBL, jest możliwe, ale bardzo trudne i bardzo nieprzyjemne.
FREEWHEELING - Kiedyś mi się wydawało, że wiem co to jest, potem się dowidziałem co to naprawdę jest, ale już zapomniałem. Generalnie fukncja w reglu która poprawia pracę silnika, optymalizuje, mniej strat idzie w ciepło - coś takiego.
GAIN - patrz:
czułośćGOV - w skrócie
GovernorGOVERNOR: Układ utrzymujący stałe, zadane obroty silnika niezależnie od obciążenia (oczywiście w granicach dopuszczalnej mocy silnika/regla/pakietu). Można latać "na
krzywych" albo "na
governorze".
HV - High Voltage, w elektrotechnice termin oznaczający napięcia powyżej 1kV, jednak w modelarstwie, jest to pojęcie dość śliskie, to znaczy nadal oznacza napięcie relatywnie wysokie, ale:
- w przypadku elementów awioniki (serwa, FBL, odbiornik, BEC) oznacza napięcia wyższe niż standardowe 5V (może to być nawet 5,5V, ale może to być też 8,4V - z wyższym się chyba jeszcze nie spotkałem.
- w przypadku regla / silnika, oznacza napięcie powyżej 25V, typowo, powyżej 6s
Li-Po, czyli np. 12S, czyli około 50V.
IC - Internal Combustion - napęd dla tych, którzy muszą w ten sposób leczyć kompleksy swojej męskości, inaczej napęd spalinowy :>
IDLE UP / LATANIE W IDLU: w skrócie
idle: tryb lotu helikoptera, w którym gaz (ergo moc silnika nie jest uzależniona wprost od położenia drążka gazu-skoku (to jeden drążek), co umożliwia lot odwrócony.
KRZYWA GAZU: W przypadku latania bez governora, konieczne jest powiązanie sterowania mocą z drążkiem gazu/skoku poprzez krzywe. W "
Normalu" krzywa ma mniej więcej kształt " / ", w "
Idlu"krzywa ma kształt " V " (czasami bardziej " U "). Istnieją krzywe trzypunktowe, pięciopunktowe, siedmiopunktowe - im więcej punktów tym dokładniejszy kształt krzywej można nadać.
W przypadku latania z
governorem, krzywa jest płaska i ma zawsze kształt "---"
KRZYWA SKOKU - analogicznie do
krzywej gazu - wykres, który wiąże skok łopat głównych wirnika z położeniem drążka gazu/skoku. W znakomitej większości przypadków krzywa skoku to " / " (od -100 do +100 ).
Czasami do krzywej skoku stosuje się expo (patrz: Expo). które zmienia jej kształt w okolicach środka.
Wyjątkiem jest tryb
normal w którym krzywa poniżej zera schodzi tylko o kilka stopni na minus.
KRET - faza lotu nie uwzględniająca przeszkód terenowych z terenem włącznie (artja), ja bym dodał: końcowy, zwykle nie planowany etap lotu w którym wysokość jest ujemna, próba lotu poniżej poziomu gruntu. Tak serio - po prostu rozbicie modelu.
KV parametr silnika elektrycznego, odnoszony głownie do silników bezszczotkowych. Parametr ten określa prędkość obrotową jaką uzyska silnik bez obciążenia. Przykładowo, jeśli silnik ma parametr 1000kV, to oznacza, że zasilany napięciem 1V bez obciążenia osiągnie 1000 obrotów na minutę.
LOT ODWRÓCONY: Kontrolowany i sterowny lot w pozycji "na plecach", płozami do góry.
MOMENT REAKCYJNY (nie mylić z moment erekcyjny) moment pochodzący od obracającego się elementu statku powietrznego, działający na statek i skierowany przeciwnie do kierunku obrotu tego elementu. Przykładowo, jeśli śmigło w samolocie kręci się w prawo, to od śmigła na samolot działa moment chcący obrócić ten samolot w lewo. Wynika to wprost z Trzeciej Zasady Dynamiki Newtona.
NITRO - potocznie nitrometan, lub paliwo nitro, czyli paliwo (głownie modelarskie) składające się z alkoholu metylowego, nitrometanu i oleju.
NORMAL: tryb lotu helikoptera, w którym w dolnym położeniu drążka gazu/skoku silnik jest wyłączony (względnie pracuje na biegu jałowym w przypadku silnika spalinowego).
ODCIĘCIE/ CUT OFF - funkcja
regla mająca na celu ochrone
pakietu przed nadmiernym rozładowaniem, które niszczy
pakiet. Odcięcie może byc twarde (tzw. hard cutoff) gdzie po osiągnięciu progu napięcia silnik jest wyłączany całkowicie, lub miękkie, gdzie następuje redukcja mocy, pozwalająca na dolecenie do lotniska i bezpieczne wylądowanie. w najprostszej formie sprowadza się zatem do przetwornicy step-down.
OWB - ang. One Way Bearing - Łożysko jednokierunkowe - nazwa łożyska które umożliwia obracanie się elementu łożyskowanego tylko w jednym kierunku, stosowana najczęściej pomiędzy zębatką główną a wałem głównym. W razie awarii silnika- umożliwia lądowanie autorotacyjne.
PAKIET / LIPO: skrót od pakiet akumulatorów, bateria.
PREKOMPENSACJA - wstępne korygowanie nagłego wzrostu momentu reakcyjnego na skutek zmiany kątów skoku okresowego i/lub okresowego. Ustawiany w układzie FBL parametr, który pomaga utrzymać zadaną pozycję ogona przy większych obciążeniach związanych z gwałtownymi manewrami.
PULLEY - rolka w przekładni pasowej. Czasem mylnie określana pinionem, żeby zaznaczyć że to zębata rolka napędowa montowana na wale silnika.
PINION - mała zębatka atakująca w przekładni zębatej. Najczęściej tak skrótowo określamy zębatkę na wale silnika
RATIO - ang. przełożenie. W kontekście helikopterów najczęściej mówi się o przełożeniu z wirnika głównego na ogonowy.
Przykładowo: ratio 4,3 oznacza, że na jeden obrót wirnika głównego przypada 4,3 obrotu wirnika ogonowego.
Jest to średnie ratio
Ratio rzędu 5 to wysokie ratio
Ratio rzędu 3 to niskie ratio.
Wysokie ratio stosuje się do latania na niskich obrotach (inaczej low-rpm), wysokie ratio - przeciwnie - do latania na wysokich obrotach.
Ratio jest uzależnione od konstrukcji helikoptera. Jego zmiana wymaga zmian konstrukcyjnych, czasami bardzo trudnych.
RESCUE - rozbudowana wersja procedury ratunkowej popularnego systemu FBL "Brain", pomagająca ratować model w sytuacjach niebezpiecznych.
Procedura Rescue najpierw zabiera sterowanie z rąk pilota.
Następnie w zależności od położenia modelu w przestrzeni, procedura Rescue, najpierw dodaje kątów odpowiednio ujemnych (na plecach) lub dodatnich (na brzuchu), po czym uruchamia funkcję "
autolevel" i stopniowo oddaje sterowanie w ręce pilota.
RX - odbiornik, względnie pin wejściowy w układzie elektronicznym
S, P - S - parametr określający liczbę cel pakietu połączonych szeregowo. P - określa liczbę cel pakietu połączonych równolegle. Przykładowo oznaczenie 3s2p1000mAh, oznacza pakiet składający się z 6 cel 1000mAh, gdzie trzy cele są połączone szeregowo i drugie trzy szeregowo, a te dwa szeregi połączone są równolegle. Uzyskujemy w ten sposób pakiet (w przypadku li-po) o napięciu znamionowym 11,4V i pojemności 2000mAh.
SERVO - element elektromechaniczny, umożliwiający precyzyjne poruszanie mechanizmami modelu, np. powierzchniami sterowymi, tarczą sterującą itp. Zasilany napięciem awioniki, sterowany przy pomocy sygnału PWM.
SKOK OGÓLNY - kąt zaklinowania łopaty wirnika głównego sterowany przy pomocy drążka skoku. Ten kąt nie zmienia się w zależności od położenia kątowego łopaty na tarczy wirnika.
SKOK OKRESOWY - kąt zaklinowania łopaty wirnika głównego sterowany przy pomocy drążka sterowego. Ten kąt zmienia się w zależności od położenia kątowego łopaty na tarczy wirnika i umożliwia sterowanie pochylaniem i przechylaniem modelu w osiach poziomych.
SNAP - zewnętrzna na ogół plastikowa, część przegubu kulowego, zakładana na kulkę, na ogół stalową.
SOFT-START - funkcja
regulatora, pozwalająca na łagodny start silnika, bez brzydkich nienaturalnych szarpnięć. Krytycznie ważna w helikopterach.
SPINDLE / SZPINDEL - po polsku
wał poprzeczny - element głowicy helikoptera trzymający łopaty i umożliwiający ich obracanie się w osi będącej średnicą wirnika, co umożliwia zmianę
skoku ogólnego i okresowego.
SUBTRYM - technicznie rzecz biorąc - to samo co trymer, ale służy w trochę innym celu. Używany jest na etapie setupu modelu i służy w celu precyzyjnego ustawienia pożądanej wartości neutrum kanału - w odróżnieniu od trymera, którego używa się w locie.
TELEMETRIA - kanał zwrotny w transmisji RC, czyli w tej sytuacji odbiornik jest nadajnikiem, a nadajnik odbiornikiem. działa to w tym samym czasie co nadawanie sygnału RC, umożliwia przesyłanie do nadajnika rozmaitych informacji o tym co się dzieje w modelu, np. napięcie na awionice, napięcie na pakiecie, temperatura silnika, wysokość, siła sygnału i tak dalej.
TIMER - funkcja aparatury ułatwiająca kontrolowanie czasu lotu. Po upływie zaprogramowanego czasu lotu, z aparatury rozbrzmiewa alarm, który informuje o kończącym się paliwie (względnie prądzie w pakietach).
TRYMER - funkcja modelu latającego analogiczna w skutkach działania do prawdziwych samolotów (helikopterów chyba też, aczkolwiek nie wiem czy w helikopterach są trymery i jak działają). Różnica polega na zasadzie działania.
W samolotach trymer to mała klapka na końcu powierzchni sterowej. Jej wychylenie np. w górę, powoduje wychylenie powierzchni sterowej siłami aerodynamicznymi w dół.
W modelach samolotów trymer to po prostu elektroniczne przestawienie powierzchni sterowej, tak aby samolot leciał przy puszczonych drążkach tak jak tego oczekujemy.
Cel stosowania jest zawsze taki sam: wygoda pilota. Nie jest dobrze, aby pilot chcąc lecieć prosto i poziomo musiał np cały czas pchać albo ciągnąć drążek sterowy.
Helikopterów z układami FBL nie trymuje się.
Jeśli helikopter z układem FBL "ściąga" w którąś stronę, oznacza to błędy w setupie, niedokładność ustawienia tarczy sterującej, złe wyważenie, czyli usterki które trzeba poprawić na ziemi.
TX - nadajnik, względnie pin wyjściowy w układzie elektronicznym
ŻYRO / GYRO żyroskop - element elektroniczny pomagający w utrzymaniu poprawnego sterowania statkiem powietrznym, pełniący rolę stabilizatora, działający na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.
